Op de eerste dag van het werkbezoek zijn we naar de Kimuna Technical Services geweest. Op deze plek worden jonge kinderen opgeleid tot automonteur met de middelen van Gered Gereedschap.
Deze plek is niet ontstaan door de samenwerking van de AFAS Foundation en Gered Gereedschap, de garage bestond al eerder. Echter is er door de samenwerking een enorme professionaliseringslag gemaakt waardoor we echt impact kunnen maken op het leven van de jonge automonteurs in opleiding.
Waar de leerlingen eerder de materie van het automonteur vak leerden vanuit plaatsen en vooral theorie, is hier een verandering gerealiseerd door de samenwerking met Gered Gereedschap. Door de samenwerking is er gereedschap en materiaal verscheept van Nederland naar Uganda, naar de Kimuna Technical Services. Hierdoor kunnen de leerlingen het vak leren door ‘echt te doen’ in plaats van de luisteren en te kijken.
Na het bezoek van Kimuna zijn we doorgegaan naar een garage van een oud-leerling van Kimuna Technical Services. Hij is na de opleiding direct gestart in een ‘shared garage’. Dit zijn kleine plekken in een garage waar je een plek kan huren om je werk te kunnen doen. Met de gereedschapskist van Gered Gereedschap is hij daar gestart als eigen ondernemer. Door zijn opleiding en ervaringen van Kimuna, is er zo’n goede basis neergezet dat hij na een aantal maanden de shared garage ontgroeid was. De plek was simpelweg te klein voor de opdrachten die hij kreeg. Daarop heeft hij een eigen garage geopend om zijn eigen onderneming uit te breiden.
'Prime's een beroepsschool waar kinderen een vak kunnen leren die gericht is op een specifiek onderdeel. Denk aan lasser, timmerman, kleermaker, automonteur en kok. Vanuit Gered Gereedschap wordt het gereedschap en de grote machines geleverd zodat er degelijk praktijkonderwijs gegeven kan worden. Voor deze school geld hetzelfde principe als bij de werkplaats in Kimuna. Het gereedschap van GG maakt hier het verschil. Waar ook hier eerst geleerd werd van plaatjes en theorie, is dit nu anders. De werkplaatsen voor de verschillende vakken zijn goed ingericht met de machines van GG en het gereedschap.
Tom heeft een de opleiding tot timmerman gevolgd aan Prime en is daarna, met behulp van de gereedschapkist van GG zijn eigen timmerwerkplaats gestart. Het was enorm leuk om Tom te bezoeken. Hij leek een beetje overrompeld te zijn door het bezoek van ons. Hij was erg timide en beantwoorde onze vragen niet echt goed. Toen we het echter over zijn creaties en timmerwerk gingen hebben zag je de twinkeling in zijn ogen verschijnen.
Hij heeft een aantal vaste opdrachtgevers waarvoor hij op bestelling verschillende voorwerpen timmert. Een bank voor gehandicapte mensen en een soort van rollator voor gehandicapte mensen waardoor ze kunnen staan en staand kunnen eten. Per creatie krijgt Tom betaald en dit is al snel meer dan het gemiddelde loon wat iemand verdiend in Oeganda.
Lords Meade is een school waar nu nog geen samenwerking mee is, maar wel op de nominatie staat om gesteund te worden met materiaal van Gered Gereedschap.
Het is een ‘secondary boarding school’ waarbij ze naast het normale curriculum ook een beroepsvak onderwijzen. Dit gebeurd nu nog nergens in Oeganda. De gedachte hierachter is dat er veel ‘drop-out’ is na het volgen van dit onderwijs. Normaal gezien belandden deze kinderen op straat en hebben ze weinig tot geen zicht op een goede toekomst. Door naast de normale vakken ook een beroepsvak te onderwijzen, hebben de studenten altijd een vak om op terug te vallen waar ze mee aan de slag kunnen in de maatschappij.
De laatste twee dagen stonden in het teken van de samenwerking tussen Stichting Ter Bevordering Van De Bijenteelt In Oeganda met de lokale Precious Life Foundation for Africa (PLFA) in Karuma. Deze stichting helpt meisjes die in de prositutie werken een beter leven op te bouwen buiten de prositutie. Ze halen deze meisjes van de straat en geven ze vervolgens de kans ook een vak te leren. Ze kunnen kiezen tussen tailoring, hairdresser, of catering. En allemaal doen ze gardening en beekeeping. Dit zijn actviteiten die inkomsten genereren naast een baan zoals hairdresser.
Met Oegandese dans en zang ontvingen ze ons op de locatie. Er werd veel geknuffeld en gelachen waar ze ons direct bij betrokken, we voelden ons direct thuis en welkom. Daarna kregen we hier een introductie bij de 2 lessen op deze locatie: hairdressing en tailoring. Tijdens deze lessen konden we verschillende vragen stellen aan de docenten maar ook de meisjes die de vakken volgden. Uit de antwoorden blijkt direct dat ze de AFAS Foundation enorm dankbaar zijn voor de kans die ze krijgen met dit project.
Tussendoor hebben we de mogelijkheid genomen om 2 meisjes te interviewen over het project en de situatie waar ze vandaan komen. In bijna alle gevallen is prositutie de laatste kans om geld te verdienen en zichzelf te voorzien van eten, drinken en woonruimte.
Schrijnende gevallen zoals verkrachting en geweldpleging zijn meer regel dan uitzondering. Ouders zijn overleden of hebben de meisjes verstoten, waardoor zij jong op straat komen te staan. Ze weten niet hoe je geld kan verdienen, en hebben geen kennis over het leven of over hoe je voor jezelf moet zorgen. Ze weten niet dat je zwanger of ziek kan worden. Merendeel van de meisjes hebben kinderen en/of HIV. Het was voor zowel voor ons als voor de meisjes enorm emotioneel het hierover met elkaar te hebben. Bijzonder hierin is dat ze het verhaal graag willen vertellen om te laten zien wat voor impact het project op het leven gemaakt heeften hoe dankbaar ze zijn.
Wat bijzonder is van dit project is dat er ook life coach, Alice, in dienst is die full time voor PLFA werkt. De life coach is enorm belangrijk voor de meisjes. Alice komt zelf ook uit de prositutie en heeft het roer omgegooid voor een betere toekomst. Ze heeft een opleiding afgerond en is hierdoor een voorbeeld voor de meisjes die bij PLFA komen. Alice biedt een luisterend oor, een veilige omgeving voor vragen en het voorbeeld wat de meisjes echt nodig hebben om te beseffen dat er een betere toekomst voor ze in het verschiet ligt.
PLFA is bezig een nieuwe locatie te bouwen met geld vanuit de AFAS Foundation. De locatie in Karuma waar ze nu gevestigd zijn is een huurlocatie waar ze dus elke maand voor moeten betalen. De droom is ontstaan om een nieuwe locatie te hebben die een stuk groter is, van PLFA zelf is en waar ze de meisjes ook een veilige slaaplocatie kunnen bieden. Op een stuk grond wat ze al in bezit hadden is mede door de AFAS Foundation een nieuwe locatie opgezet. Op deze locatie wordt ook het catering vak gegeven waar we als eerste een introductie mee kregen. Hier worden 5 meisjes opgeleid als kok zodat ze een eigen restaurantje kunnen beginnen. Op het moment dat we daar kwamen waren ze 3 verschillende gerechten aan het maken. Een marmercake, runder curry en patat. Ze beloofde ons dat dit klaar zou zijn als we terug kwamen van het bezoek van de nieuwe locatie.
Een bron van inkomsten voor PLFA is het houden van bijen en het verkopen van de honing. Het maken en verkopen van honing is in Oeganda lucratief wat ervoor kan zorgen dat een groot gedeelte van de kosten gedekt worden bij een goede oogst. Hier kregen we uitleg over het proces van het houden van bijen en wat de doorlooptijden en marge van de honing is. Hierna zijn we terug gegaan de locatie van PLFA in Karuma. We kregen een rondleiding in de tuin waar de meisjes iedere vrijdag in werken en hun eigen voedsel in verbouwen. Ook dit is iets wat zij niet kennen. We hebben hier ook ons eigen steentje bijgedragen.
Ook zijn we op pad gegaan in Karuma om ondernemingen te bezoeken van meisjes die het traject succesvol afgerond hadden en een eigen onderneming gestart zijn. Eén van de geïnterviewde meisjes heeft een winkeltje in olie waar ze kookolie verkoopt. Ze verdient hiermee genoeg om zichzelf te onderhouden. Ook zijn we naar de markt gegaan waar iemand een groentekraam gestart was. Deze activiteit leren ze niet in het programma, maar door de training over ondernemen en zaken doen, leren ze wel anders denken en gebruiken dit om eerst kapitaal op te bouwen om vervolgens een salon voor hairdressing te beginnen.
Eén van de meisjes is een restaurant begonnen in Karuma wat ontzettend populair is. Ze verkoopt elke dag uit en er staan zelfs reserveringen klaar omdat het zo goed is, voor Oegandese begrippen. Zo kan ze op een goede dag 100.000 Oegandese shilling op een dag verdienen. Dit is een enorm bedrag wat gelijkstaat aan ongeveer 25 euro. Ze was de AFAS Foundation zo dankbaar dat we zelfs bij haar thuis uitgenodigd werden en getrakteerd werden op wat drinken. Dat ze ons trakteren terwijl ze zelf zo weinig heeft was bijna ongemakkelijk maar heel dankbaar om mee te maken.
Het programma van PLFA is letterlijk het verschil tussen leven en dood voor deze meisjes, die soms vanaf hun 13e al op de straat staan. Karuma is echt een plattelandsdorp, waar iedereen arm is. Het is primitief en de dag bestaat uit wat geld verdienen om op de lokale markt eten te kopen zodat je geen honger hebt. Het draait om de basisbehoefte van het leven. Door het vele vrachtverkeer is er ook veel prostitutie. De manier waarop er naar sekswerkers wordt gekeken is dan ook schrijnend. Ze worden vaak niet eens betaald, beschuldigd van diefstal en geslagen of verjaagd als ze om hun geld vragen. We zijn ook naar de locaties gegaan in Karuma waar meisjes buiten het programma nog 'aan het werk' zijn als prostituee. Dit was erg spannend en moeilijk om te doen, maar we wilde juist zien wat de omstandigheden zijn waar deze meisjes zich in bevinden. Dit gebeurt vooral in het centrum bij de grote kroegen en in wat zij de ‘corridors’ noemen. Dit zijn smalle steegjes in en rondom de kroegen van Karuma waar ze staan te wachten tot er klanten zijn. Samen met mensen van PLFA hebben we gezien hoe deze meisjes te werk gaan en hoe schrijnend de gevallen zijn.
We zijn erg trots dat we met de AFAS Foundation bijdragen aan een betere toekomst voor deze meisjes. Ook is het mooi en dankbaar om dit wederzijdse gevoel vanuit PLFA te voelen en te ervaren. Ze kunnen niet in woorden uitdrukken hoe dankbaar ze de Foundation zijn voor de bijdrage die we geleverd hebben.
Heb je na het lezen van onze ervaring er nog niet genoeg van? Hieronder vind je ons 'officiele verslag'.