Terpen in Bangladesh
Bangladesh is een van de meest kwetsbare landen ter wereld als het gaat om de gevolgen van klimaatverandering. Het ligt in een laaggelegen delta, waar de rivieren Ganges, Brahmaputra en Meghna samenkomen. Dit maakt het land bijzonder gevoelig voor overstromingen, cyclonen en de stijgende zeespiegel. Daarnaast is Bangladesh dichtbevolkt, met ongeveer 160 miljoen inwoners, en heeft het te maken met armoede en beperkte middelen om zich aan te passen aan klimaatverandering.
Hevige regenval en cyclonen leiden tot frequente overstromingen in het land, met name in de laaggelegen kustgebieden en op de eilanden in het noorden, de zogenaamde Chars. Ongeveer zes miljoen mensen wonen in deze gebieden en worden vaak gedwongen tot een nomadisch bestaan, aangezien hun land en bezittingen regelmatig door overstromingen worden verwoest.
Het IPCC-rapport "Climate Change 2021: The Physical Science Basis" waarschuwt dat Bangladesh waarschijnlijk vaker en heviger te maken krijgt met extreme weersomstandigheden als gevolg van de wereldwijde klimaatverandering. Dit zal leiden tot meer overstromingen, erosie en zeespiegelstijging, met grote gevolgen voor de bevolking, infrastructuur, landbouw en economie.
Om de gevolgen van klimaatverandering het hoofd te bieden, zet de non-profitorganisatie Friendship zich in voor lokale, duurzame oplossingen in Bangladesh. Een van hun belangrijkste initiatieven is het bouwen van terpen, opgehoogde woonheuvels die bescherming bieden tegen overstromingen. Deze eeuwenoude techniek, oorspronkelijk ontwikkeld in Nederland, is verrijkt met moderne kennis van de Universiteit van Leuven en heeft inmiddels zijn succes bewezen in Bangladesh.
Friendship streeft ernaar om samen met getroffen gemeenschappen in Bangladesh duurzame oplossingen te ontwikkelen die echt werken. Ze maken daarbij gebruik van lokale expertise en integreren internationale kennis en technologie. Hun doel is om deze innovaties op te schalen en te delen met andere landen die met soortgelijke problemen te maken hebben.
In Bangladesh worden terpen gebouwd om mensen en vee te beschermen tegen overstromingen. Friendship heeft sinds 2006 het ontwerp van de terpen verbeterd. De terp is nu eivormig, met een smal uiteinde naar het noorden gericht, en heeft een zoetwatervijver, water- en sanitaire voorzieningen, een school en schuren voor vee. Er is ruimte voor 75 permanente bewoners en 200 tijdelijke onderdakzoekers met hun vee en bezittingen. Friendship biedt training en opleiding om ondernemerschap te stimuleren. De "Terp 2.0" heeft een levensduur van 10 tot 15 jaar en er zijn momenteel 18 terpen ontwikkeld, met een capaciteit voor bijna 24.000 mensen. De bouwkosten bedragen ca. 38.950 euro per terp, die tijdens noodsituaties een verlies van ten minste 375.000 euro aan bezittingen voorkomt.
Dankzij de steun van de AFAS Foundation kan Friendship de paraatheid van Bangladesh vergroten door 4 extra terpen te bouwen. Deze terpen kunnen permanente huisvesting bieden aan meer dan 450 mensen en hun vee, terwijl tijdens rampen 1200 extra mensen er onderdak kunnen vinden. Hierdoor kunnen in totaal 1650 mensen per jaar (minimaal 16.500 gedurende de levensduur van een terp) worden beschermd.
De terpen worden gebouwd met behulp van de lokale bevolking en in samenwerking met de lokale overheid, waarbij grondeigenaren grond doneren in ruil voor ruimte op de terp. Deze terpen, die op 3 meter hoogte in het midden van de Chars worden gebouwd, zijn voorzien van faciliteiten zoals scholen, een zoetwatervijver, een gemeenschapscentrum en toegewezen ruimte voor visteelt en andere economische activiteiten.
Om de bewoners van deze afgelegen gebieden toegang tot informatie en communicatie te geven, wordt er gezorgd voor een goede internetverbinding. Daarnaast zal de infrastructuur van de terp volledig op zonne-energie werken. Friendship is van plan om ook de 18 bestaande terpen, die sinds 2006 in gebruik zijn en tekenen van slijtage vertonen door moessonoverstromingen en bodemerosie, te herstellen en te verbeteren. Dit zal bijdragen aan een betere en duurzamere levenskwaliteit voor de bewoners van de terpen.
Runa Khan is een hoogopgeleide vrouw uit Dhaka. In 1993 reisde zij voor het eerst naar het Noordelijke Deltagebied en zag hoe de eilandbewoners leven, verstoken van elke vorm van basisvoorziening. Zij was vastbesloten haar leven te wijden aan deze mensen door hen in staat te stellen zelfredzaam te worden en een waardig leven te leiden. In 1994 werd een rivierboot van Frankrijk naar Bangladesh gevaren en geschonken aan de bevolking van Bangladesh. In 2002 werd het schip omgebouwd tot een drijvend ziekenhuis en, onder leiding van Runa Khan werd de Stichting Friendship Bangladesh opgericht. Met als missie om gemarginaliseerde gemeenschappen te versterken en mensen in staat te stellen zich te ontwikkelen. Dit vanuit de visie van een wereld waarin vooral moeilijk te bereiken en kwetsbare mensen, gelijke kansen krijgen om waardig en hoopvol te leven. In al onze activiteiten worden wij gedreven door onze waarden: integriteit, waardigheid, rechtvaardigheid, kwaliteit en hoop.
De wereld mooier maken door te doen, te leren en te inspireren. Problemen oplossen daar waar ze ontstaan met de mensen die de gevolgen iedere dag ondervinden. We keren de boel om door niet vanuit Nederland oplossingen aan te dragen voor het zuiden maar door de oplossingen uit Bangladesh te verrijken met internationale kennis en te delen met andere gebieden getroffen door klimaatverandering. Het zijn vaak de pragmatische oplossingen die het verschil maken en betaalbaar en duurzaam zijn. Deze gelijkwaardige en ondernemende aanpak kenmerkt Friendship en herkennen wij ook in de AFAS Foundation. De verandering van het klimaat kunnen we samen niet tegenhouden, het beperken van negatieve impact voor de mensen die er onder lijden wel.
Bekijk hier de website van Stichting Friendship.
“People need to keep their feet out of water during flood with their families, children, and livestock. It is never easy in a land of frequent floods. Our vision is to facilitate a local solution to climate induced internal displacement particularly due to flood and river erosion targeting the hard-to-reach and unaddressed.
We are in a moment in history when human survival depends on global solidarity in the fight against climate change, and I commend AFAS’s generosity in supporting climate refugees in Bangladesh.”
Runa Khan - Oprichter Friendship
Het regenseizoen in Bangladesh loopt van de maand mei tot september. Er wordt gedurende deze tijd wel werk verzet, maar met tegenvallende omstandigheden zou er vertraging kunnen oplopen. Begin 2024 wordt de beslissing genomen of we de samenwerking met nog een jaar verlengen.
In maart starten de bouw van de eerste terp. Hier gaat een inkoopproces aan vooraf. Deze periode zal voornamelijk bestaan uit graafwerkzaamheden en het plaatsen van harde grond en graszoden.
Nadat de benodige infrastructuurontwikkeling is uitgevoerd wordt de terp opgeleverd en kunnen de eerste huishoudens verhuist worden naar hun mooie nieuwe plek.
Nadat het regenseizoen bijna voorbij is, wordt de tweede terp gerealiseerd.
Als alles meezit zal de tweede terp opgeleverd worden in januari 2024. Begin februari kunnen de gezinnen die deze terp gaan bewonen dan verhuizen.
De bewoners van de terp krijgen training op het gebied van klimaatbestendige landbouw, zaadvermeerdering, installatie en onderhoud van zonnepanelen, naaien en handwerk, paddenstoelen- en visteelt, bijenteelt en meer. Hierdoor ontstaan mogelijkheden voor duurzame bedrijfsvoering voor de bewoners.
“ People and communities on the frontlines of climate change are often the most active and innovative in developing adaptation solutions. Yet, too often, they lack access to the resources and power needed to implement them effectively.
Locally led adaptation can unlock, support and leverage the enormous potential and the creativity of individuals and communities to develop solutions based on their experiences with local manifestations of climate change impacts. As a consequence, adaptation action will be more effective, and more accountable to communities. ”